دولت قرآن ، درنگی در آثار مکتوب استاد محمد نعمتی

به گزارش برنا؛ زیارت‌نامه‌های بسیاری از اماکن مقدس کشور بویژه در استان فارس به خط اوست؛ از امام‌زاده صالح تا شاهچراغ (ع) خطی از او را می‌توان دید و بیراه نیست اگر بگوییم استاد محمد نعمتی در خیر و آرامش بسیاری از زیارت‌های روحانی مردم مسلمان سهیم است.

او سال ۱۳۲۳ در شیراز متولد شده اما اصالت او به ارسنجان بازمی‌گردد؛ شهری که انگار استعدادی درونی برای پرورش قرآن نگاران خوش خط دارد چرا که پیشتر نیز بزرگانی جون محمد شفیع ارسنجانی و بسیاری خوش نویسان دیگر از این دیار نامی بلند آوازه یافته‌اند تا ارسنجان فارس لقب "دیار کاتبان وحی" بگیرد.

محمد نعمتی امروز از مشهورترین و پرکارترین نسخ نویسان ایران است که الگو و معلم بسیاری از هنرمندان فعال در این حوزه بوده و هست. او چنانکه خود می‌گوید از کودکی خوشنویسی را دوست داشته، از ۱۶ سالگی تمرین کرده و از ۱۹ سالگی به طور حرفه‌ای قلم به دست گرفته و تا کنون در آستانه ۸۰ سالگی آن را زمین نگذاشته است.

این خوشنویس با سابقه و پر آوازه استان فارس ۲۴ جلد قرآن کامل را به نسخ و ثلث کتابت کرده، ۵۰۰ تابلو قرآنی تذهیب شده دارد که هر یک نمونه‌ای بی‌نظیر در هنر خوشنویسی است، زیارت‌تامه‌های او برای بقاع متبرکه بیشتر شناخته شده به ۳۰ مورد می‌رسد و کتیبه بسیاری از مساجد فارس از جمله مسجد جامع دیار کاتبان وحی به قلم او است.

محمد نعمتی از ۴۴ سال پیش همکاری آموزشی، پژوهشی و تاریخی خود با صدا و سیما را آغاز کرده و ۶۰ سال است که به مدارس، مساجد و دیگر مکان‌های فرهنگی برای جوانان سخنرانی می‌کند. نقش آرایی خط نعمتی از شیراز تا تاج محل، از جبهه‌های جنگ تا موزه های آنسوی مرز آثار قلمی این کاتب وحی بسیار است، بنابراین از او خواستیم تا خود برخی از آنها را فهرست‌وار بیان کند؛ آنطور که استاد محمد تعمتی عنوان کرد: تا کنون ۱۵ تابلو او در موزه قرآن مشهد مقدس جای گرفته است،

موزه‌ای که کارشناسانی زبده و با حساسیت فراوان آثار آن را گزینش می‌کنند و کمتر نوشته‌ای توفیق حضور در آنرا می‌یابد. نعمتی اضافه کرد: تابلو خوشنویسی من از زیارت وارث در موزه کربلا نصب شده، زیارت‌نامه ششم امیرالمومنین را که سال ۱۳۵۵ نوشتم در موزه نجف نصب است و آیات دور چهار مورد از صندوق مقابر متبرکه عتبات عالیات به خط من است.

آنطور که این خوشنویس استان فارس می‌گوید: سال ۱۳۴۶ پیش هنگامی که هنوز در بقاع متبرکه جایی خاص برای نصب زیارتنامه‌ها در نظر گرفته نشده بود، او تحریر آنها را آغاز کرد و جایی برای نصب در نظر گرفته شد؛ امروز با گذشت نزدیک به ۵۶ سال زیارت‌نامه و اذن دخول به بقاع بسیاری از امامزادگان به خط او است؛ حرم سید علاء‌الدین حسین، علی‌بن حمزه، احمدبن موسی (ع)، امام زاده صالح تهران و بسیاری دیگر از محل‌های انس و خلوت مردمم ایران به خط زیبای این کاتب ارسنجانی آراسته شده است.

هنر خوشنویسی نعمتی را در هر گوشه از ایران و حتی دریگر کشورها می‌توان دید، او به عنوان نمونه از تابلو نصب شده در محل مقبره شیخ محمود شبستری و دستخطی از خود یاد می‌کند که در محل مقبره یکی از دانشمندان ایرانی در جوار تاج محل هندوستان نصب شده است.

نعمتی به یکی دیگر از تابلوهای افتخار خود نیز اشاره می‌کند و آن نگارش یکهزار پوستر شهدا و تقدیم آن به خانواده‌های این سرافرازان اسلام و وطن در دوران دشوار دفاع مقدس است. تربیت کاتبانی پر شمار این پیشکسوت هنر پاک خوشنویسی و میراث زنده استان فارس در ۶۰ سال زندگی خود با دوات و قلم شاگردان بسیاری را تربیت کرده است؛ چنانکه می‌گوید شاگردانش آنقدر پرشمارند که شمار دقیقشان را نمی‌داند. نعمتی در این زمینه تنها به نمونه‌ای اشاره کرد که می‌توان مشتی پربار به عنوان نمونه از خیل هنرجویان او دانست.

به گفته او در استان فارس تنها ۶ بانو موفق به کتابت قرآن کامل شده‌اند و شایسته توجه آنکه همگی شاگرد این استان خوشنویس بوده‌اند. ناگفته‌ها و گلایه‌های احیاگر نسخ نویسی ایرانی نعمتی کاتب ۲۴ جلد قرآن‌های کامل است که هر یک در نوع خود بی‌نظیری به نظر می‌رسد؛ نگارش کلام‌الله مجید در ۳۰ صفحه که هر ورق آن جزئی را در بر می‌گیرد و نگارش با ترکیبی از نسخ و ثلث و درشت خط ترین قرآن کریم در یکهزار و ۳۰۰ صفحه نمونه‌هایی از هنرآفرینی او با کلام وحی الهی و معجزه محمدی است. این کاتب وحی معتقد است که تمسک و توسل به قرآن چاره‌ساز مشکلات است و این توصیه پیامبر اسلام است.

او می‌گوید این توصیه را به مسئولان استان فارس نیز کرده است. او در این گفت‌وگو با ایرنا با گلایه از برخی بی‌توجهی‌ها به کتابت‌ قرآن در کشور ، بیان می‌کند: امروز بیشتر قرآن‌های منتشر شده کشور به خط عثمان طه است چرا که بدون اجازه او به رایگان چاپ می‌شود و بهایی برای آن نمی‌پردازند حتی اگر او ناراضی باشد اما کتابت هنرمندان ایرانی به این دلیل مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.همه سرمایه یک کاتب همین نوشته‌ها است باید موردحمایت قرار گیرد.

نعمتی ادامه می‌دهد: هرچند مزد یک عمر تلاش و کوشش کاتب قرآن را نمی‌توان به بهای پول خرید، اما چنین خمایت‌هایی دلگرم کننده است. این خوشنویس پر آوازه ایرانی یک توصیه دیگر نیز بویزه به مسئولان داشت؛ به گفته او امروز مردم و بویژه مسئولان اگر بخواهند برای مهمانان ایرانی و بین المللی خود هدیه‌ای تهیه کنند تنها به سراغ تولیداتی مانند جعبه خاتم می‌روند در حالی که یک تابلو خوشنویسی می‌تواند متناسب با فضا، زمان و نیاز تدارک دیده شود و مناسبت‌دار باشد در حالی که بسیاری دیگر از صنایع دستی این قابلیت را ندارد، با این حال هنر خوشنویسی مورد توجه قرار نگرفته است.

او با گلایه می‌گوید: تیم فوتبال ایران در دوره گذشته پس از بازگشت از جام جهانی برای باخت آبرومندانه خود مورد تجلیل قرار گرفتند و رئیس جمهور وقت به عنوان پاداش یک خودرو به هر یک از آنها داد و چند سال بعد نیز پاداشی دریافت کردند که جمع آن به سه میلیارد می‌رسید اما در همان سال تیم ایران در مسابقات جهانی قران درخشید و مقام نخست را از آن خود کرد اما دریغ از اینکه در بازگشت حتی مسئولان رده نخست کشور به استقبال آنها بروند. او یادآور می‌شود: نمی‌گویم به ملی‌پوشان فوتبال بی‌توجهی شود اما باید به هنرمندان دینی و ملی خود نیز بها دهیم و مسئولان باید بدانند "کجا آفرین بگویند و کجا سکوت کنند".

استاد نعمتی از متقدمین هنر خوشنویسی فارس است رئیس انجمن خوشنویسان استان فارس که خود نیز از هنرمندان پیشکسوت و مدرس دوره‌های عالی خوشنویسی است درباره استان محمد نعمتی می‌گوید: از دوران تحصیلم تاکنون، استاد نعمتی را می‌شناسم و با اثار و خط زیبای او اشنایی کامل دارم.

مجید پیزفهم معتقد است که قرآن‌های دست نویس و تابلو نوشته‌های نعمتی که به زیبایی تمام نوشته شده همواره ماندگار خواهد ماند. او در گفت‌وگو با ایرنا نعمتی را از متقدمین هنر خوشنویسی در استان فارس می‌خواند که شاگردان بسیاری را تربیت کرده است. چیزفهم اضافه می‌کند: نعمتی بیش از نیم قن است که فعالیت خوشنویسی می‌کند و قرآن‌هایی که کتابت کرده حاصل تلاش همه این سال‌های او است.

به اعتقاد رئیس انجمن خوشنویسان استان فارس این هنر کاملا اسلامی، نجیب و پاک است و چنانکه تاریخ نیز نشان می‌دهد همواره توانسته قداست خود را حفظ کند اما در سه تا چهار دهه‌های گذشته چنان که شایسته است و و حتی دیگر هنرها اقبال یافته اند مورد توجه قرار نگرفته است و این هنر پاک و هنرمندان فعال آن باید بیش از گذشته حمایت و معرفی شوند.

نخستین گام استاندار فارس برای حمایت از کاتب وحی ارسنجانی به تازگی مراسم گرامیداشت برای تجلیل از استاد محمد نعمتی برپا شده تا اینار میراث زنده فارس قدر دانسته شود؛ استاندار فارس در این آیین قولی نوید بخش برای حمایت از خوشنویسان شاخص فارس از جمله این کاتب ارسنجانی داد.

محمد هانیه ایمانیه در این آیین با بیان اینکه احترام به کاتبان قرآن، احترام و نکوداشت یاد و نام خداست، بیان کرد: عالمان و هنرمندان ارسنجان نمادهایی از تقوا و نیک اندیشی‌اند و استاد محمد نعمتی نمونه‌ای از نسل همان ایرانیانی است که اسلام را با شوق و ذوق و با قلبشان پذیرفتند. او با اشاره به پیشینه قرآن نویسی ارسنجان و مقبره نیمه تمام خوشنویسان و کاتبان کلام وحی در این شهر که حدود ۳۰ سال است رها شده، برای تامین اهعتبار تکمیل این مکان قول مساعد داد.

ایماینه در ادامه اعلام کرد: با هدف حمایت مالی از هنرمندان برجسته استان، بخشی از آثار و تابلوهای فاخر و نفیس استاد نعمتی را خریداری می‌کنیم تا به میهمانان ویژه و مقامات ملی و بین المللی که به شیراز و فارس سفر می‌کنند هدیه شود. او گفت: نخستین تابلو قرآنی خریداری شده از استاد نعمتی، در سفر پیش روی رئیس جمهور به استان فارس، به آیت الله رئیسی هدیه می‌شود.

حاصل عمر هشتاد ساله محمد نعمتی نام بلندی است که کتابت کلام الهی و معجزه محمدی به او عطا کرده است و همین نام نیک است که در صفحه روزکار به جای می‌ماند و از یادها نخواهد رفت ، چنانکه احمد نیریزی و خاندان شفیع الملک ارسنجانی فراموش نشدند. نعمتی امروز با تابلوهای بی‌نظیر نسخ و ثلث، زیارت‌نامه‌های بی‌شمار و قرآن‌های خوش نوشته‌اش نامی بلند آوازه دارد، برخی او را احیاگر نسخ ایرانی در دوره معاصر می‌دانند و همگان معتقدند که از پیشروان هنر خوشنویسی فارس است، او در پاسخ به خبرنگار ایرنا که عامل این موفقیت و شهرت را چه می‌داند؟ بی هیچ درنگ با تاسی از حافظ شیرازی می‌گوید: "هر چه کردم همه از دولت قرآن کردم"

منبع: ایرنا